25 czerwca, 2008 admin | literatura | Możliwość komentowania Inne Tradycjew Instytucie Mikołowskim została wyłączona
Tom esejów „inne Tradycje” [other Traditions] powstał z wykładów, które Ashbery wygłosił w roku akademickim 1989/1990 na Uniwersytecie Harvarda . Ashbery pokazuje w swojej książce, że literatura nowoczesna nie jest wcale jednolita, że jej główny nurt, który w tradycji anglojęzycznej wyznaczają nazwiska Yeatsa, Pounda i Eliota, pomija niezwykle ciekawe projekty poetyckie, niemieszczące się w spójnym obrazie „wysokiego modernizmu”. Nie ma jednej nowoczesności. Ashbery wydobywa z archiwum sześciu autorów (Johna Clare’a, Thomasa Lovella Beddoesa, Raymonda Roussela, Johna Wheelwrighta, Laurę Riding i Davida Schuberta), których nie znajdziemy na oficjalnych mapach literatury modernistycznej. Proponuje zupełnie inny sposób mówienia i pisania o poezji, niepodobny do niczego, co znane. Robi to po to, by zmienić historycznoliteracką kartografię i ożywić skostniały do reszty dyskurs współczesnej krytyki. Książkę przełożyli na język polski wybitni poeci i tłumacze: Juli! a Fiedorczuk, Jerzy Jarniewicz, Tadeusz Pióro, Piotr Sommer i Andrzej Sosnowski.
John Ashbery (ur. 1927) to jeden z najwybitniejszych współczesnych poetów amerykańskich, centralna postać „szkoły nowojorskiej”, do której należeli między innymi Frank O’Hara, Kenneth Koch i James Schuyler. Opublikował blisko dwadzieścia książek poetyckich, zdobywając niemal wszystkie najważniejsze wyróżnienia literackie w Stanach Zjednoczonych (za tom „Self-Portrait in a Convex Mirror” otrzymał National Book Award, National Book Critics Circle Award i Nagrodę Pulitzera w dziedzinie poezji). Harold Bloom powiedział o Ashberym, że jest być może ostatnim gigantem literatury współczesnej na miarę Yeatsa, Eliota, Pounda i Stevensa. W ostatnich latach opublikował: „Your Name Here” (2000), „As Umbrellas Follow Rain”(2000), „Chinese Whispers” (2002), „Where Shall I Wander” (2005) oraz „A Wordly Country” (2007).
„Nieszczęśni” („The Unfortunates”, 1969) to słynna książka brytyjskiego pisarza Bryana Stanleya Johnsona wydana w formie luźnych składek włożonych do pudełka, które czytelnik może czytać w dowolnej kolejności. Powodem, dla którego autor odstąpił od tradycyjnej budowy książki była chęć oddania formą sposobu funkcjonowania umysłu, przypadkowości i chaotyczności odbywających się w nim procesów mentalnych. Mimo że od tragicznej śmierci tego awangardowego pisarza upłynęło już 35 lat, jego twórczość nie była dotąd w Polsce szerzej znana: „Nieszczęśni” w przekładzie Katarzyny Bazarnik tę wstydliwą lukę dopiero zapełniają.
Liberatura to nowy gatunek literacki, w którym tekst i materialna przestrzeń książki (łac. liber) stanowią nierozerwalną całość. W utworze liberackim znacząca jest nie tylko warstwa słowna, ale również kształt i budowa tomu, jego format, objętość, układ strony, wielkość i krój czcionek, wreszcie wszelkie elementy graficzne. Autor kontroluje swoje dzieło na każdym etapie, co nadaje mu totalny charakter.
Ideę liberatury jako odrębnego rodzaju literackiego wysunął w 1999 r. Zenon Fajfer a pierwszym utworem określanym tym mianem był trójksiąg „Oka-leczenie” autorstwa Fajfera i Katarzyny Bazarnik. Jednak dzieła o podobnych cechach pojawiały się już wcześniej: „Tristram Shandy” L. Sterne’a, iluminowane poematy W. Blake’a, „Rzut kośćmi” S. Mallarmégo, „La Prose du Transsibérien” B. Cendrarsa, „Finnegans Wake” J. Joyce’a, „Cent mille milliards de poèmes” R. Queneau, czy praktycznie cała twórczość B. S. Johnsona – to tylko najbardziej znane przykłady. Z książkami tego typu zapoznać się można dzięki działającej od 2002 r. przy Małopolskim Instytucie Kultury w Krakowie pierwszej Czytelni Liberatury, natomiast od 2003 r. utwory liberackie wydaje krakowski Ha!art w ramach oryginalnej, wyjątkowej na naszym rynku serii wydawniczej.
—
Korporacja Ha!art
Pl. Szczepański 3a (Bunkier Sztuki)
31-011 Kraków
tel./fax +48 12 422 81 98
web: http://www.ha.art.pl/
email: korporacja@ha.art.pl, redakcja@ha.art.pl
>> RSS 2.0 feed. >>
Both comments and pings are currently closed.
